- Nước nguồn là loại nước được lấy trực tiếp từ nguồn nước dưới lòng đất và phải được đóng chai ngay tại nguồn. Theo tiêu chuẩn nước nguồn của Anh thì nước phải đạt tiêu chuẩn về vệ sinh và qua xử lý để hạn chế tối đa sự ô nhiễm nguồn nước.
- Nước khoáng là loại nước từ tận sâu trong lòng đất, chảy tràn qua nhiều khối đá trước khi được khai thác. Không giống như nước nguồn, nó không thể xử lý được trừ việc loại bỏ sạch các sạn đá và bụi bẩn.
Theo Tổ chức Nông lương Quốc tế và Tổ chức Y tế Thế giới thì nước khoáng thiên nhiên đóng chai phải chứa một lượng muối khoáng hòa tan nhất định ở một tỷ lệ có lợi cho cơ thể. Nước phải được lấy trực tiếp từ nguồn tự nhiên (bằng giếng khoan hoặc từ mạch nước ngầm) và phải được đóng chai tại nguồn.
Chất khoáng bao gồm các khoáng vi lượng như bicarbonnat canxi, carbonat, magiê, fluor, iod, kẽm, sắt... và cả những chất khoáng không mong muốn như nitrat (NO3), nitrit (NO2), amonium (NH4). Mỗi loại nước khoáng tự nhiên đều có hàm lượng chất khoáng riêng. Có loại hàm lượng khoáng vài trăm mg/l gọi là nước khoáng giải khát, có loại với hàm lượng khoáng trên 1.000 mg/l được xem là nước khoáng trị bệnh.
Nước khoáng trị bệnh khi dùng phải có ý kiến của bác sĩ, bởi nếu uống không đúng cách còn có thể gây bệnh. Ví dụ người bị sỏi thận canxi không nên uống nhiều nước khoáng có canxi.
Thực tế nhiều mẫu nước khoáng có hàm lượng NO2 cao gấp nhiều lần cho phép, có mẫu chứa hàm lượng khoáng quá thấp không có lợi cho sức khỏe.
Nước tinh khiết là nước không có bất kỳ một chất nào khác, dù có lợi hay có hại cho cơ thể, vì nước tinh khiết phải chưng cất nhiều lần trước khi sử dụng. Thực tế cho thấy nhiều quy trình sản xuất nước tinh khiết hiện nay rất đơn giản, nguồn nước được lấy từ giếng khoan hay nước máy rồi cho vào thiết bị lọc tạp chất và khử mùi vị, sau đó chưng cất và đóng chai.
Tuy nhiên, dù thiết bị có hiện đại đến đâu nhưng nếu khâu thanh trùng và đóng chai làm cẩu thả thì nước vẫn bị nhiễm bẩn. Các chai nhựa PET có khi được dùng lại sau khi súc rửa sơ qua thì làm sao gọi nước tinh khiết? Tiêu chuẩn Việt Nam về hóa thực phẩm chỉ có nước khoáng và nước đóng chai. Điều quan trọng, nước khoáng là nước phải được đóng chai tại nguồn, không được chế biến gì cả và khâu đóng chai phải bảo đảm vô khuẩn.
Ở hộ gia đình, việc sử dụng các loại nước đóng chai, đặc biệt các loại nước tinh khiết là không cần thiết vì quá đắt mà hiệu quả không hơn gì nước đun sôi để nguội. Cách tốt nhất là dùng nước máy đựng vào vật chứa đậy kín để lắng cặn rồi mới đun sôi để uống (phải đun sôi trong 15 phút).
Nước khoáng và nước tinh khiết, loại nào tốt?
Hiện nay trên thị trường xuất hiện rất nhiều sản phẩm nước uống đóng chai mà phần lớn khách hàng đều gặp khó khăn trong việc phân biệt nguồn gốc của chúng. Về cơ bản nước uống đóng chai được chia thành 2 loại: nước khoáng thiên nhiên và nước uống thông thường (nước tinh khiết). Nhà nước quy định rạch ròi giữa nước khoáng thiên nhiên và nước uống thông thường thông qua 2 bộ Tiêu chuẩn Việt Nam áp dụng đối với nước khoáng thiên nhiên đóng chai (TCVN 6213: 2004) và nước uống thông thường đóng chai (TCVN 6096: 2004) dùng vào mục đích giải khát, do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.
Đây là hai loại nước có cách khai thác hoàn toàn khác nhau. Nước tinh khiết khai thác từ nguồn nước bất kỳ, có thể là nước mặt, nước sinh hoạt, nước giếng khoan… Việc kiểm định chất lượng do cơ quan địa phương cấp phép và công bố. Việc giám sát chất lượng không thường xuyên.
Trong khi đó, nước khoáng thiên nhiên được quy định chặt chẽ về tiêu chuẩn chất lượng, công nghệ xử lý. Nguồn nước để sản xuất nước khoáng thiên nhiên nằm sâu dưới lòng đất, phải khai thác xử lý kín ngay tại nguồn.
Việc khai thác nguồn nước khoáng thiên nhiên phải có đề án nghiên cứu, phải được Hội đồng đánh giá trữ lượng khoáng sản quốc gia thẩm định, phê chuẩn và phải được Bộ TN&MT cấp giấy phép.
Bộ Y tế tiếp tục thẩm định kết quả rồi mới cấp phép và kiểm tra thường xuyên về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nên tìm mua nước khoáng thiên nhiên để tốt cho sức khoẻ của bạn.
“Theo Tổ chức Nông lương Quốc tế và Tổ chức Y tế Thế giới thì nước khoáng thiên nhiên đóng chai phải chứa một lượng muối khoáng hòa tan nhất định ở một tỷ lệ có lợi cho cơ thể. Nước phải được lấy trực tiếp từ nguồn tự nhiên và phải được đóng chai tại nguồn trên dây chuyền khép kín.
Nước tinh khiết là nước không có bất kỳ một chất nào khác, dù có lợi hay có hại cho cơ thể, vì nước tinh khiết phải chưng cất nhiều lần trước khi sử dụng. Thực tế cho thấy nhiều quy trình sản xuất nước tinh khiết hiện nay rất đơn giản, nguồn nước được lấy từ giếng khoan hay nước máy rồi cho vào thiết bị lọc tạp chất và khử mùi vị, sau đó chưng cất và đóng chai.”
Theo BS. Nguyễn Xuân Hợp
Sức khỏe & Đời sống
“Nước khoáng thiên nhiên có sự khác biệt rõ ràng với các loại nước uống thông thường bởi một số đặc trưng:
- Chứa một số muối khoáng nhất định với các tỷ lệ tương đối giữa chúng, có mặt các nguyên tố vi lượng hoặc thành phần khác.
- Bền vững về thành phần, ổn định về lưu lượng và nhiệt độ cho dù có các biến động tự nhiên.
- Khai thác dưới các điều kiện đảm bảo duy trì độ sạch về vi sinh tại nguồn.
- Đóng chai tại nguồn với các yêu cầu vệ sinh nghiêm ngặt.
- Được xử lý bằng các phương pháp quy định và đáp ứng các yêu cầu chất lượng, vệ sinh quy định.
- Không pha đường, bổ sung chất khoáng, hoặc bất kỳ một chất phụ gia nào khác, trừ khí CO2.”
(Cục Quản lý Vệ sinh An toàn Thực phẩm)
Có hai loại nước khoáng là nước khoáng nhẹ và nước khoáng có hàm lượng vi chất cao. Nước khoáng nhẹ có thể dùng để uống hàng ngày.
Tham khảo thêm bài: Phân biệt Nước khoáng và Nước tinh khiết.