Lý do vì sao ổn áp làm tăng nguy cơ cháy nổ máy tính?
Hầu hết các ổn áp thông dụng trên thị trường Việt Nam hiện nay đều sử dụng chung một nguyên lý là điện áp vào/ra được biến đổi bởi một máy biến áp (làm bằng cuộn dây đồng lõi thép silic) thay đổi bằng một mô-tơ điện và được điều khiển bởi một bộ điều khiển bán dẫn với các van kiểm soát đầu ra an toàn bằng các rơ-le cơ học và cầu chì.
Trong các tình huống thông thường, điện áp đầu vào thay đổi một cách từ từ thì bộ biến áp bằng mô-tơ điện sẽ điều chỉnh dần mức biến đổi điện áp đầu vào/đầu ra phù hợp, do đó điện áp đầu ra ổn định (chức năng ổn áp).
Tuy nhiên, nếu vì một lý do nào đó, điện áp đầu vào đột ngột thay đổi cỡ vài chục V, chẳng hạn 50V, từ mức 170V lên 220V thì điện áp đầu ra sẽ thay đổi với một tỷ lệ tương ứng từ mức điện áp ổn áp hiện thời 220V lên mức 220/170 * 220 = 293V (mức biến đổi tương ứng với tỷ lệ của biến áp hiện thời). Trong khoảng thời gian tích-tắc, mô-tơ điện làm nhiệm vụ điều chỉnh điện áp và rơ-le bảo vệ quá áp sẽ không thể phản ứng kịp vì các thiết bị cơ học đều cần thời gian khởi động và thực thi. Khi đó, các thiết bị sử dụng điện bị "nướng chín" đầu tiên chính là máy tính, trong khi bếp điện, tủ lạnh, điều hòa có thể không hề hấn gì.
Trong khi đó, giả sử bạn không sử dụng ổn áp, thì mức điện áp đầu vào từ 170V đến 220V là hoàn toàn bình thường với bộ nguồn máy tính. Do bản thân nguồn máy tính đã là một bộ ổn áp hoàn toàn bằng bán dẫn (không có các thiết bị cơ khí) nên có tốc độ phản ứng rất cao, hoàn toàn theo kịp sự biến đổi bất thường của nguồn điện trong dải điện áp hoạt động được thiết kế trước -thông thường từ 150V đến 240V.
Thật ra nguyên do lại nằm ở phần cơ khí của ổn áp. Thiết kế của ổn áp cho phép điều áp ở dãi rộng nhưng không thể vượt quá một mức nào đó. Giả thiết đặt ra là đôi khi nguồn vảo thay đổi trong mức cho phép nhưng vì sao ổn áp vẫn gây họa. Vấn đề đôi khi đơn giản ở con trượt hoặc các bánh xe cơ, mạch sẻvvo bị hư hỏng. các lỗi nầy diễn ra khi vỏ ổn áp thường không kín nên bụi vào làm kẹt bánh răng, con trượt. Nếu bạn định kỳ làm vệ sinh cho máy, có lẽ bạn sẽ đỡ gặp phiền phức sau nầy.