Thời trang “mì ăn liền” là gì?

Thời trang “mì ăn liền” là gì? Dưới tiêu chí “ngon – bổ – rẻ”, các hãng thời trang nhanh (fast fashion) đang phát triển mạnh mẽ và trở thành xu hướng phổ biến trong giới yêu thích thời trang ở tầng lớp bình dân. Mặc dù vậy, bên cạnh những thiết kế nhanh chóng và giá cả phải chăng, còn tồn tại một số vấn đề không được mấy tốt đẹp. Thời trang mì ăn liền là gì? Thời trang mì ăn liền hay “Fast Fashion” là một khái niệm đang được nhiều người quan tâm về thời trang để ý trong nhiều năm trở lại đây. Trong bước phát triển đầy ấn tượng của các thương hiệu thời trang danh tiếng như Zara, Forever 21, H&M, xu hướng mặc đồ thời trang “fast fashion” đang trở nên vô cùng phổ biến trong giới trẻ. “Fast” trong tiếng Anh mang ý nghĩa nhanh chóng, thường liên quan đến việc diễn ra một cách vụn vặt và không để lại ấn tượng sâu sắc. Còn “fashion” dịch ra tiếng Việt có nghĩa là thời trang, bao gồm cách ăn mặc, trang phục, phụ kiện và phong cách cá nhân của con người. Do đó, khái niệm “fast fashion” có thể hiểu đơn giản là thời trang nhanh, tương tự như “mì ăn liền”. Điều này ám chỉ đến những món đồ có tuổi thọ ngắn, thường chỉ được sử dụng trong vài tháng hoặc khoảng một năm, sau đó thường không còn phù hợp với xu hướng, trở nên cũ kỹ hoặc không còn “in” theo trào lưu thời thượng. “Fast fashion” đã nổi lên như một trào lưu thịnh hành và được nhiều người ưa chuộng bởi tính tiện lợi, tốc độ và sự gọn nhẹ của nó. Ăn cắp ý tưởng! Vấn nạn đầy nan giải Sự bùng nổ mạnh mẽ của các sản phẩm nhái từ các hãng thời trang tầm thấp trên toàn cầu đã tạo ra một sự căng thẳng đáng kể đối với các “đại gia” trong ngành công nghiệp thời trang, khi họ phải đối mặt với tình trạng bị đánh cắp ý tưởng. Các nhà thiết kế hàng đầu chỉ cần tạo ra những tác phẩm tại các sàn diễn danh tiếng, trong khi nhiệm vụ của các thương hiệu phổ thông là bắt kịp xu hướng, kiểu dáng, và tạo ra sản phẩm tương tự hoặc dựa trên những xu hướng này. Tất cả điều này xảy ra với mức giá thấp hơn và tốc độ vô cùng “thần tốc”. Có thể thấy, việc sao chép của các hãng thời trang phổ thông đã trở nên “quá đỗi bình thường” khi mỗi tuần lễ thời trang trôi qua, chúng ta lại bắt gặp chiếc váy peplum tinh tế từ DKNY hoặc đôi giày nạm đinh của Christian Dior xuất hiện trong cửa hàng Topshop và Steven Madden. Các thương hiệu cao cấp thường đặc biệt coi trọng bản sắc cá nhân, họ thổi hồn và phong cách độc đáo của mình vào từng sản phẩm. Họ thậm chí sẵn sàng chi trả số tiền khổng lồ cho các nhà thiết kế tài năng. Ví dụ, Dior đã từng trả cho nhà thiết kế hàng đầu của họ, John Galliano, một khoản lương khủng gần 3 triệu đô la mỗi năm. Tuy nhiên, giá trị của việc dẫn đầu và định hình xu hướng trong thế giới thời trang xa hoa lại là miếng mồi ngon ngọt mà các hãng thời trang bình dân đang đuổi theo. Vậy, họ đã thực hiện những chiến lược gì để đạt được điều này? Sao chép khéo léo Tất nhiên, các hãng thời trang tầm thấp không hề “ngây thơ” khi sao chép sản phẩm một cách toàn diện. Họ thường chỉ cần thực hiện những điều nhỏ nhặt như thay đổi chi tiết trang trí, biến đổi màu sắc hoặc kích cỡ để sản phẩm vẫn giữ lại được vẻ độc đáo của mẫu gốc. Một cú click đơn giản là đủ để các hãng thời trang tầm thấp nhanh chóng nhận thức được xu hướng mà các nhãn hiệu sang trọng đang rải rác trên YouTube hoặc các mạng xã hội. Bán với mức giá vô cùng rẻ Với sự tham gia của các xưởng thời trang quy mô lớn, có một lực lượng lao động vô cùng đông đúc đến từ các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, Bangladesh hay những quốc gia đông dân như Trung Quốc và Ấn Độ, nơi chi phí lao động thấp. Việc hiểu được tại sao giá cả của các sản phẩm thời trang bình dân lại cực kỳ hấp dẫn và chất lượng vẫn duy trì ở mức chấp nhận được không hề khó. Nguyên tắc “sản xuất càng nhiều, chi phí càng thấp” đã trở thành một bài toán kinh tế được các hãng thời trang áp dụng một cách mạnh mẽ. Mặt trái của thời trang mì ăn liền Ô nhiễm môi trường Việc tạo ra những bộ trang phục đòi hỏi qua nhiều giai đoạn sản xuất và không thể tránh khỏi ảnh hưởng đối với môi trường. Dựa theo nhiều nghiên cứu, ngành thời trang đã trở thành nguồn gây ô nhiễm môi trường thứ hai trên thế giới. Hơn 25% lượng chất thải hóa học được thải ra xuất phát từ ngành dệt may và 10% lượng khí CO2 thải ra cũng xuất phát từ đây. Mỗi chiếc áo phông cần đến 2700 lít nước để sản xuất, trong khi một chiếc quần jean cần 700 lít nước. Tất nhiên, khi sản xuất quy mô lớn, mức tiêu thụ tài nguyên có thể giảm xuống, nhưng không thể phủ nhận sự tác động đáng kể của ngành công nghiệp dệt may đối với môi trường. Với số lượng cửa hàng khổng lồ như Zara (2213 cửa hàng), H&M (3450 cửa hàng), Uniqlo (1400 cửa hàng), việc sản xuất đáp ứng nhu cầu cửa hàng và khách hàng đòi hỏi quy mô lớn. Điều này dẫn đến việc các thương hiệu phải vận hành các công xưởng quy mô khổng lồ để sản xuất đủ lượng hàng. Điều đó đặt ra câu hỏi, với hơn 11,000 sản phẩm mỗi năm, lượng chất thải độc hại mà các nhà máy của Zara đổ ra môi trường là bao nhiêu? Đây là một vấn đề đầy lo ngại mà không thể giải quyết trong thời gian ngắn. Bóc lột sức lao động của công nhân Tính nhanh và giá rẻ thường đi kèm với đặc điểm của thời trang “mì ăn liền” (fast fashion). Để đảm bảo giá thành thấp, việc tối ưu hóa chi phí sản xuất là cần thiết. Một cách nhanh chóng để làm điều này là thuê lao động ở các quốc gia đang phát triển hoặc có mức phát triển thấp. Tại đây, giá thành sản xuất chỉ mất 2 đồng cho một chiếc áo, so với việc sản xuất trong nước mẹ với giá 5 đồng. Điều này không phải ai cũng không mong muốn. Hơn 3/4 lượng xuất khẩu quần áo trên toàn cầu bắt nguồn từ các quốc gia đang phát triển và được sản xuất bởi 26,5 triệu công nhân trên khắp thế giới, trong đó có hơn 70% là phụ nữ. Tổng kết Thời trang “mì ăn liền” là thể loại thời trang với giá cực kỳ rẻ, thường được sản xuất ở những quốc gia đang phát triển hoặc có điều kiện kém phát triển. Mặt tối của ngành này xuất phát từ việc sử dụng lao động với mức giá rẻ bèo, thường lên đến 80% tổng chi phí. Các công nhân thường làm việc trong môi trường độc hại, thậm chí có khi nguy hiểm tới tính mạng. Điển hình là thảm kịch sập xưởng may ở Bangladesh đã cướp đi sinh mạng của hơn 900 người, một vụ việc khiến lòng người xót xa về mặt đạo đức. Hãng thời trang H&M đã từng bị chỉ trích vì việc tận dụng lao động trẻ tại các nhà máy của họ. Tại Myanmar, những đứa trẻ chỉ mới 14 tuổi có thể phải làm việc tới 12 tiếng mỗi ngày, một mức thời gian làm việc thậm chí còn nhiều hơn cả người trưởng thành. Tình trạng “họ thuê bất kỳ ai muốn làm việc” là một phản ánh của thực tế tại đây, như được chia sẻ bởi một cô bé muốn làm việc để kiếm tiền. Tương tự, tại Philippines cũng xảy ra những tình huống tương tự. Xem thêm các dòng sản phẩm tại Black Sea: Áo Nam