1. Kẽm: giúp làm lành da và đạt hiệu quả cao khi dùng kết hợp với vitamin C. Kẽm có trong các thực phẩm như trai, sò, thịt nạc đỏ (heo, bò), ngũ cốc thô và các loại đậu.
2. Vitamin C: là thành phần quan trọng trong việc cung cấp chất dinh dưỡng cho da, giúp tăng cường khả năng tự làm lành của da. Trái cây màu cam hay vàng co chứa nhiều vitamin C cần thiết cho da.
3. Vitamin nhóm B: vitamin B12 và B5 có khả năng chữa lành da và là chất hỗ trợ hữu ích cho vitamin C và kẽm.
4. Lô hội (nha đam): Uống chất dịch từ cây lô hội, khoảng 10mg/ ngày và đắp tại chỗ có thể giúp da liền sẹo.
5. Nghệ: dùng nghệ tươi đắp lên mặt vết thương, hoặc ăn 1 muỗng cà phê nghệ/ngày bằng cách cho vào cà ri hoặc cơm.
Như vậy cơ chế tự nhiên để sớm lành da xảy ra như thế nào: Chúng ta hãy tìm hiểu cơ chế ấy.
Một cách tổng quát, sự lành sẹo da trải qua 3 giai đoạn:
1. Giai đoạn có xuất huyết và viêm: dưới tác động của chấn thương trên da sẽ làm cho các mạch máu của vết thương tạo tín hiệu báo động cho các tế bào tiểu cầu trong máu tập trung thành cục nút tiểu cầu. Rồi từ những tế bào tiểu cầu này sẽ phóng thích chất trung gian cần thiết để thành lập cục máu đông và đồng thời xuất hiện các tế bào bạch cầu đa nhân trung tính, được xem như quân đội của một quốc gia nhằm ngăn chận việc xâm nhập của vi trùng gây bệnh vốn được coi là kẻ thù vốn không đội trời chung của cơ thể chúng ta.
2. Giai đoạn phát triển mô hạt gốc bao gồm các tế bào sợi và mang mạch máu tân sinh để thành lập các mao mạch do sự di chuyển và tăng sinh các tế bào nội bì.
3. Giai đoạn 3: giai đoạn tái tạo biểu bì được xem như giai đoạn cuối cùng để vết thương lành hoàn toàn.
Tại sao vết thương chậm lành ?
Sự lành sẹo của một vết thương nhanh hay chậm, xấu hay đẹp là còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố mà ở đây có thể phân lọai như sau:
1. Bản chất của vết thương:
a. Kích thước và độ sâu của vết thương: vết thương to hay nhỏ, nông hay sâu ? Vết thương nhỏ mà nông thì dễ lành hơn vết thương to mà sâu.
b. Vết thương bị bầm dập nhiều hay ít ? Vết thương bị bầm dập nhiều sẽ lâu lành hơn.
c. Vết thương sạch hay bẩn ? Vết thương sạch sẽ mau lành hơn.
2. Ngoài ra người ta còn nhận thấy có nhiều yếu tố bệnh lý có thể gây rối lọan phương thức lành sẹo như vừa kể trên. Các nguyên nhân rất nhiều có thể là do các bệnh tổng quát hoặc do các yếu tố tại chỗ gây nên.
a. Các yếu tố tổng quát gồm:
- Tuổi già
- Bị suy dinh dưỡng: thiếu chất đạm, vitamin và chất kẽm.
- Do bệnh nội tiết: bệnh tiểu đường, tăng năng vỏ thượng thận.
- Nguyên nhân nội khoa: như đang được điều trị bằng thuốc có chất corticoid, hoặc đang được hóa trị bệnh ung thư, đang điều trị bằng thuốc chống đông…
- Người bệnh mắc bệnh của mô liên kết.
- Bất thường ở hệ tim mạch hoặc bệnh hô hấp mãn tính làm giảm cung cấp oxy ở mô.
- Rối loạn đông máu: bệnh giảm tiểu cầu, thiếu yếu tố VIII.
b. Các yếu tố tại chỗ:
- Ở cẳng chân các vết thương chậm lành là do các mạch máu của chân bị hư họai.
- Nhiễm trùng vết thương.
- Do điều trị tại chỗ không đúng, dùng chất ăn da; viêm da tiếp xúc, họai tử.