Những rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu là gì?

Rủi ro trong kinh doanh

Rủi ro là những biến cố xảy ra ngoài ý muốn, sự hiểu biết, dự tính của con người và thường đem lại những kết quả không mong muốn. Rủi ro có thể xảy ra ở bất kỳ lĩnh vực nào của đời sống và vào bất cứ thời điểm nào. Trong lĩnh vực kinh doanh, dù không được mong đợi, rủi ro vẫn luôn hiện diện trong mọi quyết định của các doanh nghiệp. Tùy theo mức độ, rủi ro có thể gây ra những thiệt hại về tài chính và cũng có thể đẩy doanh nghiệp vào tình trạng khánh kiệt, thậm chí phá sản.

Đo lường rủi ro trong kinh doanh (risk) được hiểu là việc lượng hóa khả năng xảy ra những thiệt hại hoặc lợi nhuận thu về thấp hơn so với dự kiến. Trong kinh doanh, với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận, bất cứ cá nhân, tổ chức nào cũng phải đối mặt với rủi ro. Tìm kiếm lợi nhuận càng lớn cũng đồng nghĩa với việc phải đối mặt với rủi ro càng lớn. Hầu như trong tất cả công việc được tiến hành nhằm mục đích kinh doanh đều tiềm ẩn những rủi ro nào đó: môi trường kinh doanh thay đổi, thói quen của khách hàng thay đổi, sự xuất hiện của các đối thủ cạnh tranh, sự xuất hiện của những nhân tố mới nằm ngoài khả năng kiểm soát… Theo Kiser và Cantrell (2006), sự gia tăng về những biến động về kinh tế, chính trị, quân sự và tội phạm làm cho việc quản lý rủi ro trong kinh doanh ngày càng cần được chú trọng hơn. Các rủi ro này nếu không được quản lý thích đáng có thể dẫn đến những hậu quả không tốt về tài chính, thậm chí là phá sản.

Cũng theo Kiser và Cantrell (2006), trong lĩnh vực kinh doanh, có hai nguồn rủi ro chính là rủi ro bên ngoài và rủi ro bên trong. Rủi ro bên ngoài thường là các rủi ro phát sinh từ các khâu thượng nguồn hay hạ nguồn của chuỗi cung ứng. Tương ứng, có hai nhóm rủi ro chính là rủi ro thị trường (như rủi ro do không nắm bắt được hoặc hiểu sai nhu cầu thị trường) và rủi ro cung ứng (những bất thường trong quá trình tạo nguồn). Các rủi ro này có thể có nguồn gốc từ môi trường vĩ mô (như tự nhiên, kinh tế, chính trị - pháp luật, văn hóa - xã hội, công nghệ gây ra), từ môi trường tác nghiệp (các đối tác cung cấp hàng hoá, dịch vụ, cơ sở hạ tầng). Rủi ro bên trong bao gồm những rủi ro xẩy ra trong phạm vi của công ty. Các rủi ro này được gọi là rủi ro vận hành. Nhòm này rủi ro này có nguồn gốc từ quy trình sản xuất không đảm bảo, nhân sự thiểu năng lực, cấu trúc báo cáo không chặt chẽ, thiếu sự kiểm soát hoặc chủ quan.

Các loại rủi ro trong kinh doanh xuất nhập khẩu (XNK)

Theo Manuj và Mentzer (2008), trong hoạt động kinh doanh XNK, rủi ro có thể chia thành ba nhóm chính (xem hình: 1). Các nhóm này bao gồm: (1) rủi ro cung ứng: sự đình trệ trong cung cấp, biến động giá cả nguyên liệu, sự không ổn định của chất lượng đầu vào, sự biến động về nguồn nguyên liệu; (2) rủi ro vận hành: các cơ sở sản xuất hư hỏng, năng lực sản xuất hay chế biến không đảm bảo, sự thay đổi công nghệ; (3) rủi ro về cầu: sự xuất hiện của các sản phẩm mới, sự thay đổi của nhu cầu.

Rủi ro trong hoạt động kinh doanh XNK

Nghiên cứu này sẽ tiếp cận rủi ro trong hoạt động XNK theo mô hình này.

Rủi ro cung ứng

Như chúng ta đều biết, chuỗi cung ứng đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Quản lý chuỗi cung ứng gắn liền với hầu như tất cả hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất, từ việc hoạch định và quản lý quá trình tìm nguồn hàng, thu mua, sản xuất thành phẩm từ nguyên liệu thô đến việc phối hợp với các đối tác, nhà cung ứng, các kênh trung gian, nhà cung cấp dịch vụ khách hàng. Rõ ràng yếu tố cơ bản để các doanh nghiệp cạnh tranh thành công ngày nay là sở hữu một chuỗi cung ứng vượt trội hơn hẳn các đối thủ. Tất nhiên trong quá trình diễn ra chuỗi cung ứng thì các doanh nghiệp không thể nào tránh khỏi những rủi ro, ví dụ như vấn đề hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển, lựa chọn hãng tàu xe không đáng tin cậy. Đôi khi rủi ro xảy ra ngay trong chuỗi cung ứng của doanh nghiệp, xảy ra ở việc thuê ngoài các nhà cung ứng. Do vậy, để xây dựng và sở hữu một chuỗi cung ứng lý tưởng thì các doanh nghiệp cần phải biết kiểm soát những rủi ro có thể xảy ra với chuỗi cung ứng của mình.

a) Rủi ro về sự biến động của giá thu mua

Giá thu mua hàng hóa phụ thuộc vào nhiều yếu tố, giá thu mua có thể biến động lên xuống, đặc biệt là trong nền kinh tế hiện nay thì sự biến động càng thường xuyên hơn và bất thường hơn. Sự biến động này đã khiến cho cả người trồng và người thu mua để kinh doanh đều gặp khó. Đặc biệt trong ngành nông nghiệp, điều này lại càng thường xuyên xảy ra. Điệp khúc “mất mùa, được giá” hoặc “được mùa, mất giá” lặp đi lặp lại với nhiều mặt hàng nông sản. Ngoài ra, giá thu mua phải phụ thuộc vào nguồn hàng, phụ thuộc vào năng suất, sản lượng và mức độ cung ứng của ngành hàng này, sản phẩm này trên thị trường. Nếu cung không đủ cầu thì tất yếu giá cả sẽ tăng lên, còn cung vượt quá cầu thì giá sẽ giảm xuống. Sự biến động giá thu mua thất thường, đột ngột mang đến nhiều rủi ro cho doanh nghiệp.

Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, việc giá thu mua biến động là một trong những rủi ro dễ gặp phải và gây ra những tác động vô cùng xấu. Các doanh nghiệp xuất khẩu thường ký những hợp đồng với đối tác với giá trị vô cùng lớn, trong một khoảng thời gian dài và rất dài. Giá trong thời điểm doanh nghiệp ký hợp đồng xuất khẩu với đối tác và giá khi thu mua để xuất khẩu thường biến động rất nhiều, đặc biệt là trong giai đoạn nền kinh tế có những cơn biến động giá khủng khiếp như hiện nay, giá tăng vùn vụt mỗi ngày và xuống rất thất thường, dường như khó lòng kiểm soát được.

b) Rủi ro về sản lượng thu mua

Rủi ro về sản lượng thu mua chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như thời tiết ( mưa, bão, hạn hán, sương muối,…), sâu bệnh, cỏ dại, giống xấu. Những ảnh hưởng này làm cho nguồn cung cho các doanh nghiệp trở nên bất ổn định, đặc biệt là ngành nông nghiệp.

Thời tiết xấu khiến năng suất tụt giảm so với khi thời tiết bình thường, ảnh hưởng tới nguồn cung ứng nguyên vật liệu cho các doanh nghiệp sản xuất ở khâu tiếp theo. Đối với nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã ký hợp đồng rồi mà không có đủ nguồn cung nguyên liệu hay sản lượng thu mua thì sẽ gặp phải những thiệt hại rất lớn khi không đáp ứng được nhu cầu và không thực hiện được hợp đồng với đối tác, nhiều trường hợp các doanh nghiệp phải mua ngoài với giá cao, làm cho lợi nhuận của doanh nghiệp giảm, đôi khi rơi vào thua lỗ. Những rủi ro trong vấn đề này khiến nhiều doanh nghiệp chỉ dám ký kết hợp đồng khi đã đảm bảo đủ nguồn nguyên liệu.

c) Rủi ro gián đoạn trong cung ứng

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng gián đoạn trong quá trình cung cấp: thảm họa thiên nhiên, chiến tranh, không thực hiện hợp đồng, rủi ro khi giao nhận. Sự gián đoạn của quá trình cung cấp còn gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện quá trình sản xuất và thực hiện hợp đồng, làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp thậm chí gây thua lỗ. Sự gián đoạn của quá trình cung cấp còn có thể gây ra những cú leo thang bất ngờ của giá nguyên vật liệu, khiến nhiều kẻ đầu cơ được dịp trục lợi, nhiều doanh nghiệp thiệt hại rất lớn khi đã ký kết hợp đồng hay không tìm được nguồn cung nào khác với giá phù hợp.

d) Rủi ro về chất lượng đầu vào

Chất lượng đầu vào sẽ quyết định chất lượng sản phẩm đầu ra và sẽ quyết định khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp XNK. Đây là những bộ phận cấu thành lên sản phẩm, chất lượng sản phẩm, quyết định sự sống còn của sản phẩm. Nếu chất lượng đầu vào không được đảm bảo có thể dẫn đến chất lượng đầu ra của phẩm đầu ra mà không đảm bảo theo quy định. Điều này dẫn doanh nghiệp đến những nguy cơ rủi ro như khách hàng không chấp nhận sản phẩm, nguy cơ bị hủy hợp đồng, mất hợp đồng, bị phạt hợp đồng là rất dễ xảy ra. Đặc biệt, doanh nghiệp có thể bị mất uy tín của doanh nghiệp và những đối tác làm ăn đáng tin cậy và ảnh hưởng tiêu cực đến tương lai của doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro với các tổ chức kiểm nghiệm chất lượng của nhà nước và chính phủ khi đầu vào và đầu ra không đạt yêu cầu, tiêu chuẩn chất lượng theo quy định.

Rủi ro về cầu (thị trường)

a) Rủi ro về sự biến động của giá xuất khẩu

Giá xuất khẩu là yếu tố quan trọng quyết định lợi nhuận của doanh nghiệp kinh doanh XNK. Bài toán giá là ẩn số khiến nhiều doanh nghiệp băn khoăn khi thỏa thuận giá xuất khẩu với đối tác. Trong giai đoạn hiện nay, nền kinh tế thế giới đang hồi phục nên giá của nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã tăng cao hơn so với trước. Nhiều doanh nghiệp ngay trong quý này đã ký được hợp đồng cho hết cả quý sau và quý sau nữa, doanh nghiệp không phải lo về đơn hàng nhưng lại lo lắng trước đà tăng giá của hàng hóa trên thế giới, nhiều doanh nghiệp không biết quyết định giá xuất khẩu ra sao để vẫn đảm bảo lợi nhuận thu về. Năm 2009, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã gặp thiệt hại khi ký hợp đồng với giá thấp nhưng thời gian giao hàng xa và tới khi giao hàng thì giá thế giới và giá cả nguyên liệu trong nước tăng, khiến nhiều doanh nghiệp bị thiệt hại nặng nề. Sự hội nhập sâu và rộng như hiện nay, giá hàng hóa xuất khẩu phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, không chỉ của nền kinh tế trong nước mà còn cả nền kinh tế thế giới, chính vì vậy rủi ro về giá ngày càng cao hơn.

b) Rủi ro trong thanh toán

Rủi ro trong thanh toán là những rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện thanh toán liên quan tới các giao dịch, nguyên nhân phát sinh từ quan hệ giữa các bên tham gia có nghĩa vụ và quyền lợi. Mặc dù, trong kinh doanh XNK, thanh toán quốc tế chủ yếu được thực hiện qua ngân hàng, tuy nhiên vẫn còn nhiều rủi ro tiềm ẩn trong quá trình thanh toán ví dụ: ngân hàng không đảm bảo khả năng thanh toán, Ngân hàng không chấp nhận thanh toán, khách hàng không thanh toán trả cho doanh nghiệp, hoặc thanh toán không đúng thời hạn, thanh toán không đủ giá trị của hợp đồng.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam thể hiện sự thiếu kinh nghiệm trong thanh toán quốc tế ở việc không xem xét kỹ hợp đồng XNK, khi thanh toán không xem kỹ các chứng từ L/C, chưa chú trọng đến các chi tiết có tính nghiệp vụ trong thanh toán quốc tế khi tiến hành thương thảo hợp đồng với các đối tác nước ngoài. Doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu rất nhiều kinh nghiệm giao dịch trên thị trường quốc tế, thường không xem xét kỹ hoặc không hiểu hết những rủi ro có thể xảy ra từ những điểm chưa rõ ràng trong hợp đồng XNK.

c) Rủi ro trong việc giao nhận

Trong việc giao nhận hàng hóa quốc tế, hàng hóa được vận chuyển qua đường biển, đường không, đường sắt, đường bộ hay đa phương thức. Hình thức đường biển được sử dụng rất phổ biến, đặc biệt là ở Việt Nam. Những hình thức vận chuyển quốc tế thường phụ thuộc rất lớn vào điều kiện tự nhiên, nên khả năng gặp phải rủi ro là rất cao.

Rủi ro giao nhận cũng có thể xuất phát từ các đối tác. Rất nhiều đối tác, khách hàng trì hoãn việc nhận hàng vì muốn ép giá hoặc cố tình không nhận hàng để phá hợp đồng khi mà họ thấy rằng có thể ép giá bên xuất khẩu được, hoặc có nguồn cung ứng hàng hóa giá rẻ hơn. Nếu trường hợp này xảy ra, doanh nghiệp sẽ gặp rất nhiều điều bất lợi khi mà hàng bị ghìm tại một nơi, tốn kém tiền bảo quản, lưu kho, lưu bãi, làm mất cơ hội kinh doanh và tìm đối tác khác, có khả năng không thực hiện được hợp đồng và đặc biệt sẽ ảnh hưởng tới chất lượng hàng hóa khi để lâu (nhất là với những sản phẩm có thời hạn sử dụng thấp, bị yếu tố thiên nhiên ảnh hưởng nhiều). Ngoài ra, rủi ro giao nhận cũng có thể xuất hiện do các trục trặc trong khâu thông quan, sắp xếp hàng hoá lên phương tiện vận chuyển hoặc thiếu phương tiện khi giao nhận, sắp xếp hàng hóa.

d) Rủi ro về pháp lý

Kinh doanh XNK là giữa hai hay nhiều doanh nghiệp từ những quốc gia khác nhau với những chính sách kinh tế, chính trị khác nhau. Chính môi trường pháp lý và luật pháp của các bên khác nhau dẫn đến sự khác biệt và gây ra rủi ro cho các doanh nghiệp. Vướng vào các rủi ro liên quan đến pháp lý là điều khó tránh khỏi với các doanh nghiệp khi hoạt động kinh doanh XNK và khi hội nhập.

Rủi ro về vận hành

e) Rủi ro về nguồn vốn tín dụng

Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu, rủi ro gặp phải còn nhiều một phần lớn là do hạn chế về khả năng tiếp cận nguồn vốn, sự thiếu hụt về nguồn vốn tín dụng để giúp cho doanh nghiệp. Nhưng thực tế lại cho thấy rằng nguồn vốn tín dụng lại chưa đáp ứng đủ nhu cầu của các doanh nghiệp.

Rủi ro do không có khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng có thể dẫn đến hạn chế khả năng mở rộng sản xuất, hạn chế về khả năng đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng thị trường, hạn chế về khả năng tiếp cận thông tin của doanh nghiệp, từ đó làm nảy sinh rất nhiều rủi ro trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, không tiếp cận được nguồn vốn tín dụng kịp thời sẽ có thể buộc các doanh nghiệp xuất khẩu với giá rẻ do không có vốn để thu mua lưu trữ chờ lên giá. Rủi ro do thiếu vốn còn làm chậm quá trình thực hiện hợp đồng, dẫn đến giao hàng chậm, từ đó dẫn tới không đủ sức cạnh tranh với đối thủ và mất thị phần.

f) Rủi ro về lãi suất tín dụng

Rủi ro lãi suất là loại rủi ro xuất hiện khi có sự thay đổi của lãi suất thị trường hoặc của những yếu tố có liên quan đến lãi suất dẫn đến tổn thất về tài sản hoặc làm giảm thu nhập của ngân hàng. Nguyên nhân rủi ro lãi suất chủ yếu mà các tổ chức, doanh nghiệp phải đối diện là rủi ro do có độ chênh lệch lãi suất, rủi ro về biên độ lãi suất tín dụng, rủi ro lãi suất cơ bản và rủi ro quyền chọn. Hầu như các doanh nghiệp không có đủ tiềm lực tài chính hay nguồn vốn tự huy động để hoạt động kinh doanh mà chủ yếu là vay vốn từ các tổ chức tín dụng hoặc thậm chí phải vay từ các cá nhân. Các khoản vay này thường chịu lãi suất cao, đòi hỏi phải có tài sản thế chấp. Với những rủi ro biến động lãi suất hiện nay (chủ yếu biến động tăng), nguy cơ doanh nghiệp bị lỗ vốn, không trả nợ,…là mối lo ngại sâu sắc của nhiều doanh nghiệp, của Chính Phủ và toàn xã hội.

g) Rủi ro về nguồn nhân lực

Nguồn nhân lực không hợp lý có thể dẫn đến những sai sót cả về chiến lược lẫn vận hành trong hoạt động kinh doanh XNK. Chảy máu chất xám, thiếu hụt nhân sự, hoặc nhân sự không không đạt yêu cầu, trình độ chuyên môn có thể dẫn đến năng suất thấp, chậm tiếp cận với khoa học kỹ thuật hiện đại, chậm đổi mới và phát triển sản phẩm, sự đột giữa người lao động, hoặc thực hiện sai các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh XNK. Một nhà xuất khẩu có nguồn nhân lực yếu có thể gặp liên tiếp nhiều rủi ro khác nhau. Hàng hóa thu gom về bảo quản không tốt, chất lượng không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vẫn cứ xuất. Hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp còn thiếu nhân viên có trình độ nghiệp vụ ngoại thương. Sự thiếu hiểu biết về pháp luật và tập quán quốc tế mà thể hiện là chào hàng không sát giá, nhầm chất lượng, thiếu số lượng, vi phạm hợp đồng, vi phạm L/C. Một khi trình độ nghiệp vụ ngoại thương của nhân viên còn yếu kém thì doanh nghiệp dễ dàng mắc lừa và hậu quả là rủi ro phát sinh thường xuyên và liên tiếp.

h) Rủi ro giao dịch

Rủi ro giao dịch là một vấn đề mà các doanh nghiệp luôn phải đối đầu trong kinh doanh quốc tế. Rủi ro giao dịch xảy ra khi doanh nghiệp có dòng tiền mặt ràng buộc bằng hợp đồng được định giá bằng ngoại tệ. Đây là các rủi ro phát sinh trong quá trình giao dịch nhằm đàm phán, ký kết hợp đồng, tổ chức thực hiện hợp đồng và thanh toán hợp đồng. Ngoài ra, không có đầy đủ thông tin về đối tác có thể dẫn đến các giao dịch với các đối tác không đáng tin cậy, không đủ năng lực thực hiện hợp đồng.. Hơn nữa, trong hoạt động kinh doanh XNK phần lớn các giao dịch là các giao dịch quốc tế, nên các doanh nghiệp sẽ gặp nhiều rủi ro khi trình độ ngoại ngữ của người phiên dịch yếu, lúng túng trong quá trình trao đổi, trình bày với đối tác, gây ra sự hiểu sai, hiểu nhầm giữa hai bên gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh.

i) Rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng

Rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong các khâu của quá trình thực hiện hợp đồng: làm thủ tục XNK, chuẩn bị hàng hóa, thuế phương tiện vận chuyển, mua bảo hiểm, giao nhận hàng hóa, lập bộ chứng từ thanh toán, kiểm toán, kiểm tra giám định hàng hóa…Với đối tác không đủ uy tín hay không đủ năng lực để thực hiện hợp đồng thì rủi ro này xảy ra rất thường xuyên, không thực hiện đúng các điều khoản hợp đồng, không thực hiện được hợp đồng, không thực hiện đúng thời hạn do hợp đồng quy định. Trong nhiều truờng hợp cơ thể rủi ro mà doanh nghiệp gặp phải là do khách hàng, doanh nghiệp có thể được bồi thường nhưng thứ mất đi của doanh nghiệp chính là thời gian vàng bạc, cơ hội kinh doanh và uy tín trên thị trường.

j) Rủi ro thông tin

Thông tin là nguồn lực quan trọng của doanh nghiệp, thông tin mang lại cơ hội thành công cho doanh nghiệp nhưng cũng tạo ra nguy cơ đe dọa khi không đầy đủ và thiếu thông tin. Các rủi ro thông tin phổ biến là: (1) thông tin sai về khả năng thanh toán, thực hiện hợp đồng, tư cách pháp nhân của đổi tác; (2) thiếu thông tin về sự thay đổi của công nghệ, sản phẩm dẫn tới quyết định sai lầm về nguồn hàng và chế biến; (3) thiếu thông tin về thị trường và xu hướng biến động của thị trường, triển vọng của ngành kinh doanh; (4) thông tin nội bộ sai lệnh dẫn đến sự thiếu phối hợp trong tổ chức hoạt động kinh doanh, làm phát sinh chi phí, giao hàng chậm, không thực hiện được các cam kết trong quan hệ với khách hàng và đối tác.

k) Rủi ro hàng hóa hư hỏng, mất mát

Hàng hóa trong kinh doanh XNK thường được vận chuyển qua nhiều quốc gia, bằng nhiều cách khác nhau (đường thủy, đường bộ, đường sắt, đường không, đa phương tiện) trên nhiều loại phương tiện (tàu thủy, thuyền, ô tô, tàu hỏa,…) và trên những quãng đường rất dài (thông qua nhiều biên giới của nhiều quốc gia), điều đó đồng nghĩa với việc rủi ro hàng hóa bị hư hỏng mất mát là rất lớn, đặc biệt là khi gặp phải thời tiết xấu, cướp biển, lâm tặc,…Trong khi đó, quá trình vận chuyển hàng hóa hay lưu kho, lưu bãi ở cảng, tàu, không phải lúc nào doanh nghiệp cũng có thể kiểm soát được mà do hãng vận tải, do bên Hải Quan phụ trách, điều đó đồng nghĩa việc doanh nghiệp hoàn toàn có thể mất mát hàng hóa khi mà hãng vận chuyển không đáng tin cậy. Đối với những loại hàng hóa có thời hạn sử dụng ngắn và yêu cầu cách bảo quản phức tạp thì việc vận chuyển trong thời gian dài, quãng đường xa, bằng nhiều phương tiện,..sẽ khiến cho hàng hóa dễ bị hư hỏng, có thể là hư hỏng nhẹ, hư hỏng một phần nhưng nhiều trường hợp là hư hỏng hoàn toàn và doanh nghiệp là người phải chịu thiệt hại.

l) Rủi ro từ sự biến động của tỷ giá hối đoái

Trong kinh doanh thương mại quốc tế thì điều bắt buộc là hợp đồng được ký kết và thanh toán bằng ngoại tệ. Giá trị hợp đồng thường là lớn. Chính vì vậy tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng vô cùng lớn tới hoạt động kinh doanh và doanh thu của doanh nghiệp. Rủi ro tỷ giá là rủi ro phát sinh do sự biến động tỷ giá làm ảnh hưởng đến giá trị kỳ vọng trong tương lai. Những hoạt động mà dòng tiền thu vào và chi ra khác nhau đều chứa đựng nguy cơ rủi ro tỷ giá. Về cơ bản, rủi ro tỷ giá phát sinh trong ba hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp là hoạt động đầu tư, hoạt động XNK và hoạt động tín dụng. Rủi ro tỷ giá trong XNK là thường xuyên gặp phải và đáng lo ngại nhất đối với các công ty hoạt động XNK. Sự thay đổi tỷ giá khiến giá trị kỳ vọng của các khoản thu hoặc chi trong tương lai bị thay đổi khiến cho hoạt động kinh doanh XNK ảnh hưởng đáng kể. Sự biến động của tỷ giá khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn bất ngờ mà không lường trước và tránh được khi ký kết hợp đồng và thực hiện hợp đồng. Nhiều hợp đồng kinh doanh đã lỗ nặng khi tới thời điểm thanh toán tỷ giá tăng vọt khiến doanh nghiệp phải điêu đứng./.