Monitor: Panel LCD các hư hỏng thường gặp và cách xử lý?

1 - Màn hình bị chết điểm mầu

• Biểu hiện:
  Trên màn hình có một hoặc nhiều điểm mầu không thay đổi được độ sáng trong mọi hoàn cảnh.
• Phương pháp kiểm tra:
  - Bạn hãy thiết lập cho màn hình toàn mầu đen để phát hiện các điểm mầu chết ở dạng “không tắt được”
  - Thiết lập cho màn hình toàn mầu trắng để phát hiện các điểm mầu “không sáng được”
  Cách thực hiện:
  - Kích phải chuột lên màn hình Desktop / chọn Properties / chọn Desktop
  - Trong mục Background chọn [None]
  - Trong mục Color: chọn mầu đen rồi OK
  Khi đó cả màn hình sẽ đen, bạn hãy quan sát kỹ trên màn hình, nếu phát hiện thấy một chấm mầu đỏ hay mầu xanh hay mầu trắng v v… thì đó là điểm mầu bị chết “không tắt được”

Một số điểm mầu bị chết “không tắt được” tạo ra các điểm mầu xanh, đỏ trên nền đen

• Một số điểm mầu bị chết “không sáng được” tạo ra các điểm mầu xanh, đỏ trên nền trắng

• Nguyên nhân chết điểm:
  - Nguyên nhân của hiện tượng trên là do bị chết các Transistor điều khiển các điểm mầu trên màn hình, khiến cho điểm mầu đó không thay đổi được độ sáng khi có tín hiệu điều khiển.
• Khắc phục:
  - Bạn không thể khắc phục được các điểm chết trên màn hình, các hãng sản xuất thường phải giảm từ 10 đến 20% giá thành của Monitor cho khách hàng khi phát hiện trên màn hình có từ 2 đến 3 điểm chết.

2 - Có đường kẻ mầu dọc hoặc ngang màn hình

Biểu hiện:
Trên màn hình có một hoặc nhiều đường kẻ có mầu sắc không đổi dọc hoặc ngang màn hình

Hiện tượng chết đường kẻ dọc màn hình

Hiện tượng chết đường kẻ ngang màn hình

• Kiểm tra:
  Hiện tượng trên hiển thị ngay trên màn hình trong mọi hoàn cảnh, vì vậy bạn không cần kiểm tra bạn cũng nhìn thấy.
• Nguyên nhân:
  Nguyên nhân của hiện tượng trên là do đứt mạch in từ sau IC Drive điều khiển đường ngang và đường dọc của màn hình đến màn hình.

Nguyên nhân của đường kẻ dọc không đổi mầu sắc là do đứt mạch ở sau IC Drive hoặc đứt trên màn hình

• Nguyên nhân của đường kẻ ngang không đổi mầu sắc là do đứt mạch ở sau IC Drive hoặc đứt trên màn hình

• Khắc phục:
  - Nếu đứt mạch bên trong tấm LCD Panel thì bạn không thể nối lại được
  - Nếu đứt mạch ở ngay sau IC Drive thì việc nối mạch cũng vô cùng phức tạp bởi đường mạch rất mảnh

3 - Màn hình bị mất một phần hình ảnh

Biểu hiện:* Màn hình bị mất một phần hình ảnh dọc màn hình

Màn hình bị mất một phần hình ảnh dọc màn hình

Màn hình bị mất một phần hình ảnh ngang màn hình

Nguyên nhân:
Hiện tượng trên thường do hỏng các IC Drive điều khiển đường dọc và đường ngang màn hình


Hỏng IC điều khiển đường dọc sẽ dẫn đến mất một phần hình ảnh dọc màn hình

• Hỏng IC điều khiển đường ngang sẽ dẫn đến mất một phần hình ảnh ngang màn hình

• Khắc phục:
  * Với trường hợp này, sự khắc phục duy nhất là bạn vệ sinh chân Connect từ mạch LVDS giao tiếp với các IC Drive điều khiển đường ngang và đường dọc màn hình.
  * Thay đèn hình hoặc thay tấm LCD
  - Khi thay đèn hình, bạn cần phải thay cả mạch LVDS bởi mạch này thường đi liền theo đèn hình.
  - Bạn cần thay một đèn hình đúng với Model của máy, bạn khó có thể thay thế đèn hình như kiểu màn hình CRT bởi vì nó còn liên quan đến kích thước, vị trí các chân tín hiệu từ mạch Scaling tới, chúng có khoảng 12 đến 24 chân tín hiệu mầu Digital cho ba mầu, bốn chân tín hiệu điều khiển, chân cấp nguồn VDD và một số chân Mass

4 - Màn hình bị vỡ tấm LCD

Biểu hiện:
Một phần của màn hình bị sáng trắng hay có mầu sắc không thay đổi được, phần khác vẫn có hình.

• Màn hình bị vỡ một góc

• Nguyên nhân:
  - Nguyên nhân thường do va chạm, do vận chuyển hoặc bị đánh đổ từ trên bàn xuống đất.
  - Một nguyên nhân mà do các bạn thợ gây ra là do tháo vỏ máy, dùng tô vít cậy và có thể vỡ đèn.
• Khắc phục:
  - Với đèn bị vỡ bạn chỉ có thể thay đèn hình hoặc thay tấm LCD

Đèn hình gồm tấm LCD và phần tạo ánh sáng nền

5 - Bị một nốt đen hoặc nốt mầu ở khu vực hiển thị hình ảnh

Biểu hiện:
- Trên màn hình có một nốt đen không hiển thị hỉnh ảnh

• Màn hình có một nốt đen

• Nguyên nhân:
  - Do có một vật ném váo đèn hình hoặc khi sửa chữa do sơ xuất mà bạn để quên một con ốc vít dưới bàn rồi úp đèn hình đè lên chúng làm vỡ các điểm mầu trên màn hình.
• Khắc phục:
  - Trường hợp này bạn phải thay đèn hinh hoặc thay tấm LCD

6 - Màn ảnh sáng trắng, không có hình

Biểu hiện:
Màn ảnh sáng trắng không có hình.

• Nguyên nhân:
  - Hiện tượng này thường do hỏng mạch LVDS mạch này được gắn liền với đèn hình
• Khắc phục:
  - Với bệnh này bạn có thể sửa được sau khi bạn tìm hiểu mạch LVDS đi liền với đèn hình

7 - Các trường hợp sau thường không phải lỗi do đèn hình.

Bị mất ảnh, trên màn hình chỉ còn các đường sọc đen trắng ngang màn hình.
- Hiện tượng này thường không phải lỗi của đèn hình mà do lỗi của khối xử lý tín hiệu ảnh
- Khi bị mất tín hiệu H.Blank từ mạch Scaling đưa sang mạch LVDS thì sẽ sinh ra hiệ tượng dưới đây



Màn hình bị sai mầu, hình ảnh bị lang ben.
- Khi hỉnh ảnh bị loang mầu trông giống bệnh lang ben hay giống vết dầu loang thì đó thường không phải lỗi đèn hình
- Nguyên nhân của hiện tượng dưới đây thường do mất một hoặc nhiều đường tín hiệu mầu Digital từ mạch Scaling đưa sang mach LVDS

1. Màn hình có các đường kẻ sọc mầu dọc màn hình
   - Hiện tượng này thường không phải lỗi của đèn hình mà do lỗi của khối xử lý tín hiệu ảnh
   - Khi bị mất tín hiệu Pixel Clock từ mạch Scaling đưa sang mạch LVDS thì sẽ sinh ra hiệ tượng dưới đây

Màn hình đen thui, mặc dù vẫn có đèn báo nguồn.
Có hai trường hợp dẫn đến hiện tượng này

a) Trường hợp mất ánh sáng nền (mất đèn cao áp)
- Khi đó màn hình tối đen nhưng khi bạn lấy bóng đèn soi vào màn hình bạn vẫn thấy có hình ảnh mờ mờ phía trong đèn hình.

b) Trường hợp bị mất tín hiệu Video
- Trường hợp bị hỏng mạch xử lý tín hiệu Video cũng gây ra hiện tượng đen thui màn hình, với trường hợp này bạn nhìn từ một góc nghiêng thì thấy màn hình vẫn sáng.

8 - Câu hỏi thường gặp

1. Câu hỏi 1 - Khi mua một màn hình LCD cũ thì cần kiểm tra như thế nào ?
   Trả lời:
   Khi mua màn hình LCD cũ bạn cần lưu ý các điểm sau:
   - Nhìn độ sáng màn hình có đạt với yêu cầu của bạn không ?, thông thường các màn hình có độ sáng tốt thì cho hình ảnh rực rỡ hơn.
   - Chỉnh độ Contras lên cao nhất xem có bị loá không, một số màn hình kém khi chỉnh Contras lên cao thì chi tiết sáng bị loá đi và không còn nhìn thấy chi tiết ảnh.
   - Đưa màn hình về đen 100% và trắng 100% để quan sát xem có điểm mầu chết không ?, cứ mỗi điểm chết bạn hãy trừ đi 10% giá thành nếu bạn chấp nhận mua nó.
   - Bạn nhìn từ một góc nghiêng xem có thấy rõ hình không ?, một số màn hình kém có góc nhìn hẹp khi bạn nhìn nghiêng nó bị sai mầu hoặc không rõ hình.
   - Bạn nhìn các chi tiết nhỏ nhất trên màn hình có tinh xảo không ?, ví dụ như nét chữ, đường kẻ chúng càng mảnh thì thì thể hiện độ nét của màn hình càng cao.
   - Chỉnh tăng độ phân giải trên máy tính lên xem màn hình có thể hiển thị được độ phân giải tối đa là bao nhiêu, nếu màn hình có độ phân giải thấp thì khi tăng độ phân giải ở máy tính lên cao hơn độ phân giải cực đại của màn hình nó sẽ mất hình, vì vậy độ phân giải của màn hình càng cao càng tốt.
   - Mở một hình phong cảnh xem mầu sắc có rực rỡ không, nếu mầu càng rực rỡ thì thể hiện độ sâu mầu càng cao.
2. Câu hỏi 2 - Màn hình có những lỗi gì và có khắc phục được không ?
   Trả lời:
   Màn hình thường có những lỗi sau đây mà bạn không thể khắc phục được hoặc rất khó khắc phục:
   - Màn hình bị chết điểm mầu (trên màn hình có những điểm có mầu sắc không thay đổi trong mọi tình huống)
   - Màn hình có đường kẻ sọc mầu dọc hoặc ngang màn hình
   - Màn hình có nốt đen hoặc thâm trên màn hình
   - Màn hình vị vỡ, bị dập.
3. Câu hỏi 3 - Màn hình bị mất mầu xanh lá, chỉ còn màn hình mầu tím ngắt, có thể do hỏng đèn không ?
   Trả lời:
   - Với màn hình CRT thì hiện tượng trên có thể do hỏng Ka tốt G, còn màn hình LCD thì hiện tượng trên không phải do đèn.
   - Trên đèn CRT thì các điểm mầu có phát sáng hay không là phụ thuộc vào các dòng tia điện tử phát ra từ các Katốt tương ứng, còn trên màn hình LCD thì các điểm mầu đều do một tín hiệu chung là xung Pixel Clock điều khiển, nếu mất xung này thì sẽ mất hình ảnh chứ không phải chỉ sai mầu
   - Hiện tượng mất một mầu trên màn hình LCD thường chỉ do mất một tín hiệu mầu từ Card Video đưa tới, có thể do đứt cáp tín hiệu.
4. Câu hỏi 4 - Bạn hãy so sánh hai loại đèn hình LCD và đèn hình CRT
   Trả lời:
   Giống nhau:
   - Cả hai loại màn hình đều sử dụng nguyên lý quét để tạo ra hình ảnh động.
   - Cả hai loại màn hình đều có thể hiển thị được vô số mầu sắc nhưng thực chất chỉ có ba mầu cơ bản là : đỏ - xanh lá và xanh lơ.

   Khác nhau:
   - Đèn hình CRT dùng tia điện tử để kích thích cho chất phospho phát sáng tạo ra ánh sáng trực tiếp từ lớp phospho đó, có ba loại phospho và chúng có khả năng phát ra ba mầu đỏ, xanh lá và xanh lơ khi có tia điện tử kích thích.
   - Đèn hình LCD thì lại dùng điện áp điều khiển các tinh thể lỏng cho phép ánh sáng xuyên qua nhiều hay ít, sau mỗi phần từ tinh thể lỏng là các tấm lọc mầu để lọc ra mầu đỏ, xanh lá hay xanh lơ.

   - Đèn hình CRT sử dụng các cuộn lái tia để lái tia điện tử quét theo chiều ngang và theo chiều dọc màn hình, cuộn lái dòng thì điều khiển tia điện tử quét từ trái qua phải màn hình còn cuộn lái mành thì điều khiển cho tia điện tử quét từ trên xuống dưới màn hình.
   - Đèn LCD lại sử dụng các xung điện để dịch chuyển sự điều khiển sang các điểm ảnh kế tiếp, mỗi xung Pixel Clock xuất hiện là nó dịch chuyển sang để điều khiển điểm ảnh kế tiếp ở bên phải, mỗi khi xung H.Blank xuất hiện là nó chuyển xuống dòng kế tiếp và mỗi xung V.Blank xuất hiện là nó quay về điểm xuất phát để thực hiện quét một màn hình mới.

   - Do mầu sắc được phát ra trực tiếp từ lớp phospho nên màn hình CRT thường sáng hơn và mầu sắc rực rỡ hơn màn hình LCD
   - Màn hình CRT sử dụng từ trường để lái dòng tia điện tử và không tránh khỏi hiện tượng cong đường biên hay gọi là méo gối khiến cho khi bạn thiết kế độ hoạ thì các đường thẳng bị cong đi, còn trên màn hình LCD thì các đường thẳng luôn luôn thẳng tuyệt đối.

   - Trên màn hình CRT có hiện tượng nhoè hình khi thời tiết bị ẩm làm sai điện áp Focus còn trên màn hình LCD thì không bao giờ có hiện tượng đó.
   - Đèn hình CRT khi độ phát xạ của các ka tốt bị yếu đi khiến hình ảnh mờ và sai mầu, khi đó bạn phải thay đèn hình, còn trên màn hình LCD, khi ảnh tối đi bạn có thể thay thế bóng cao áp với giá thành rất nhỏ so với phải thay đèn hình.

   - Đèn hình CRT có điện áp HV lên tới 15.000V đến 20.000V còn đèn hình LCD thì điện áp HV chỉ có từ 1000 đến 1500V vì vậy nó an toàn hơn cho các bạn thợ.

   - Đèn hình CRT có thể phát ra các tia tử ngoại có hại cho sức khoẻ của người sử dụng còn màn hình LCD thì không.

   - Đèn hình CRT còn có hiện tượng nhiễm từ gây ra loang mầu còn màn hình LCD thì không bị ảnh hưởng bởi từ trường.

5. Câu hỏi 5 - Hãy cho biết điểm giống và khác nhau giữa đèn hình Monitor LCD và Tivi LCD
   Trả lời:
   Giống nhau:
   - Cả hai loại màn hình đều có nguyên lý hoạt động như nhau
   - Cả hai loại màn hình đếu có cấu tạo như nhau
   - Các tiêu chuẩn đánh giá về chất lượng của hai loại đèn có một số điểm tương đồng

   Khác nhau:
   - Đèn hình Monitor LCD thường có độ phân giải cao hơn nhiều so với đèn hình Tivi LCD
   - Các tần số Pixel Clock, H.Lank và V.Blank của Monitor LCD cao hơn của Tivi LCD
   - Công nghệ sản xuất đèn hình Monitor LCD tinh vi hơn đèn hình Tivi LCD
   - Độ sáng max của màn hình Monitor LCD thường yếu hơn của màn hình Tivi LCD