Có xử phạt ca sĩ mặc hở hang, hát nhép?
Hiện nay, tôi thấy có một số ca sĩ khi biểu diễn ăn mặc rất hở hang, thậm chí gần như là “không mặc gì” với những tư thế phản cảm, bị báo chí và người xem phản đối rất nhiều. Có người còn lộ việc “hát nhép”, thiếu tôn trọng khán giả.
Theo tôi được biết cơ quan có thẩm quyền rất ít khi xử lý đối với những ca sỹ này. Tôi muốn hỏi theo quy định của pháp luật, nghệ sĩ có phải chịu trách nhiệm về những hành vi đó không? Mức xử phạt thế nào?
“Quy chế hoạt động biểu diễn và tổ chức biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp” được ban hành theo Quyết định số 47/2004/QĐ-BVHTT quy định: Với loại hình nghệ thuật ca, múa, nhạc hiện đại cấm hóa trang tạo ra kiểu đầu tóc kinh dị, trang phục hở hang, lộ liễu.
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 2 của Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định số 103/2009/NĐ-CP ngày 6/1/2009 của Chính phủ thì “biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang” là một trong những hoạt động văn hóa.
Tại điểm b khoản 3 của Quy chế này nghiêm cấm các hoạt động văn hóa có nội dung: trái với thuần phong mỹ tục; người tổ chức biểu diễn nghệ thuật không được yêu cầu hoặc cho phép người biểu diễn sử dụng trang phục hoặc hóa trang không phù hợp với thuần phong mỹ tục dân tộc và dùng giọng hát thu trong băng, đĩa để thay cho giọng hát thật của người biểu diễn (điểm a, điểm c khoản 2 Điều 10 của Quy chế).
Quy chế cũng không cho phép người biểu diễn sử dụng trang phục hoặc hóa trang không hợp với thuần phong mỹ tục dân tộc và dùng giọng hát thu trong băng, đĩa để thay cho giọng hát thật của người biểu diễn.
Đối với việc biểu diễn và tổ chức biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, hoạt động này cũng được quy định cụ thể và chặt chẽ hơn. Tại điểm 4.1 khoản 4 Điều 3 của “Quy chế hoạt động biểu diễn và tổ chức biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp” được ban hành theo Quyết định số 47/2004/QĐ-BVHTT ngày 02/7/2004 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) thì các hành vi sau đây bị nghiêm cấm thực hiện trong khi biểu diễn: “Đối với loại hình nghệ thuật ca, múa, nhạc hiện đại: hóa trang tạo ra kiểu đầu tóc kinh dị, sơn, nhuộm tóc lòe loẹt, cạo trọc hoặc để tóc quá dài bù xù; trang phục hở hang, lộ liễu” và “dùng các phương tiện kỹ thuật để thay thế giọng hát thật của mình”.
Như vậy, khi biểu diễn nghệ thuật, nếu “ăn mặc rất hở hang” và “hát nhép” là vi phạm quy định của pháp luật về biểu diễn nghệ thuật dù là người biểu diễn chuyên hay không chuyên nghiệp.
Trách nhiệm trước hết sẽ thuộc về đơn vị tổ chức biểu diễn. Tuy nhiên, ca sỹ, người biểu diễn cũng sẽ phải chịu trách nhiệm hành chính về những hành vi của mình.
Theo quy định tại điểm c, khoản 1 Điều 16 Nghị định số 75/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa thì hành vi “mặc trang phục, hóa trang gây phản cảm, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục Việt Nam” sẽ bị xử phạt hành chính từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng.
Đối với hành vi “dùng băng, đĩa hoặc các phương tiện kỹ thuật âm thanh khác đã thu sẵn để thay cho giọng hát thật của người biểu diễn”, điểm b khoản 2 Điều 16 Nghị định nói trên quy định mức phạt tiền từ “3.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng”.
Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi biểu diễn như trên - tùy từng trường hợp cụ thể - sẽ thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp huyện trở lên, Chánh thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoặc Chánh Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Luật sư Nông Thị Hồng Hà
Công ty Luật Hồng Hà
114 Phan Kế Bính, Ba Đình, Hà Nội