Giác mạc là tổ chức trong suốt nằm ở phần trước của nhãn cầu. Loét giác mạc là một tổn thương trên giác mạc. Đây là một bệnh nặng, hay gặp ở các nước đang phát triển. Các triệu chứng tiến triển nhanh và rầm rộ, đòi hỏi phải điều trị sớm ngay từ đầu, điều trị tích cực, nếu không sẽ để lại biến chứng trầm trọng như thủng giác mạc, giảm thị lực nặng nề, thậm chí với trường hợp nặng phải bỏ nhãn cầu. Giác mạc có thể bị nhiễm trùng do nhiều nguyên nhân: vi khuẩn, nấm, amip và virus.
1. Nguyên nhân:
- Thường sau một chấn thương nông nghiệp: hạt thóc, lá lúa, lá mía, cành cây quẹt vào giác mạc.
- Sau một chấn thương trong sinh hoạt: bị bụi, bị côn trùng vào mắt hay mảnh kính vỡ bắn vào giác mạc, v.v…
- Sau một chấn thương công nghiệp: phoi tiện, bụi than,… bắn vào giác mạc.
- Sau một số bệnh khác của mắt: lông quặm không được điều trị, hở mi do liệt thần kinh VII, do bướu cổ,…
- Sau một sai lầm y khoa: dùng kính sát tròng không đúng cách, tự dùng thuốc nhỏ không đúng, đặc biệt dùng thuốc nhỏ có chất dexa khi không có chỉ định của bác sĩ mắt,…
2. Triệu chứng:
Bệnh nhân viêm loét giác mạc (VLGM) có những triệu chứng sau:
- Đau nhức mắt dữ dội.
- Chảy nước mắt, sợ ánh sáng, mi mắt nhắm chặt lại.
- Mắt nhìn mờ.
- Mắt bị VLGM sẽ đỏ, đặc biệt đỏ nhiều quanh tròng đen.
- Xuất hiện đốm trắng to hay nhỏ ở bất cứ nơi nào trên giác mạc nhưng thường ở trung tâm giác mạc.
- Đôi khi sẽ thấy một ngấn mủ màu trắng ở trước tròng đen.
3. Biến chứng:
- VLGM tiến triển nặng hơn sẽ gây thủng giác mạc. Nếu lỗ thủng nhỏ có thể tự bít nhờ mống mắt. Nếu lỗ thủng to sẽ gây xẹp mắt và dẫn đến teo nhãn cầu sau này.
4. Điều trị: Gồm hai phần:
- Điều trị bệnh
- Điều trị phòng ngừa
4.1. Điều trị bệnh
♦ Điều trị nội khoa:
- Tùy theo nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ cho những loại thuốc thích hợp dựa vào giai đoạn và tiến triển của bệnh. Chủ yếu là thuốc nhỏ tại chỗ.
- Bệnh nhân VLGM không nên băng kín mắt vì khi băng kín mắt sẽ làm cho mắt nóng, ẩm và bẩn. Những điều kiện này sẽ giúp cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn. Có thể đeo kính mát để bảo vệ mắt và giúp mắt bớt kích thích.
♦ Điều trị ngoại khoa: nhằm giải quyết biến chứng và di chứng của viêm loét giác mạc
- Rửa mủ tiên phòng: trường hợp nặng, mủ tiền phòng dâng cao.
- Ghép giác mạc: ghép giác mạc để bảo tồn nhãn cầu trong trường hợp phòi màng Descemet hoặc thủng giác mạc
- Ghép màng ối: trường hợp loét giác mạc kéo dài khó hàn gắn, ổ loét lõm sâu mất chất.
- Khâu phủ kết mạc trong khi chờ đợi ghép giác mạc…, khâu cò mi
- Múc nội nhãn, khoét nhãn cầu: khi hoại tử giác mạc toàn bộ, phòi tổ chức nội nhãn không còn khả năng điều trị bảo tồn.
4.2. Điều trị phòng ngừa
Điều trị phòng ngừa đóng vai trò quan trọng nhất vì nếu để VLGM xảy ra thì cho dù có điều trị thật tốt vẫn để lại những di chứng vĩnh viễn.
♦ Một số điểm cần lưu ý trong điều trị phòng ngừa:
- Khi bị dị vật vào mắt:
• Không dùng tay dụi vì sẽ làm trầy mắt.
• Nên nháy mắt liên tục trong một ly nước sạch.
• Nếu cảm thấy vẫn còn dị vật nên đến bác sĩ mắt để kiểm tra.
- Thực hiện nghiêm chỉnh chế độ bảo hộ lao động: Đeo kính bảo hộ khi làm việc nơi có nhiều bụi, khi phoi tiện, hàn điện, v.v…
- Điều trị tốt các bệnh mắt khác:
• Viêm kết mạc mủ xanh nên đến khám tại bệnh viện để được cho thêm xét nghiệm.
• Những bệnh nhân bị mắt đỏ khi có triệu chứng như mắt nhìn mờ, chảy nước mắt nhiều, sợ ánh sáng thì nên đến khám bác sĩ nhãn khoa.
• Nếu đã bị VLGM thì phải đến khám bác sĩ nhãn khoa trong thời gian sớm nhất.
• Khi bị mắt đỏ hoặc VLGM không nên dùng các loại lá cây hoặc côn trùng đắp vào mắt.
• Tuyệt đối không dùng loại thuốc có chất dexa để nhỏ khi không có sự đồng ý của bác sĩ nhãn khoa.
Tóm lại, VLGM là một bệnh nặng và sẽ để lại di chứng về sau mặc dù được điều trị tốt, do đó vấn đề phòng bệnh là quan trọng nhất. Nếu đã bị VLGM thì nên đến khám tại bệnh viện có đủ điều kiện về chẩn đoán, xét nghiệm để tìm đúng nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp việc điều trị tốt hơn.
Bệnh viện mắt Tây Nguyên
Điện thoại 02623.68.08.08
Email: benhvienmattaynguyen.cskh@gmail.com
ĐC: 309 Ngô Quyền, Tân An, Thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk 63109
Bình luận