Làm cách nào để tránh mua phải thịt lợn nhiễm liên cầu khuẩn?

Bệnh liên cầu lợn hoàn toàn khác với căn bệnh lợn tai xanh. Bệnh lợn tai xanh do virus gây ra còn bệnh liên cầu ở lợn lại do vi trùng. Bệnh lợn “tai xanh” thực chất là bệnh rối loạn hô hấp và sinh sản (PRRS).

Bệnh do virus Lelystad gây ra. Virus này tồn tại trong dịch mũi, nước bọt, tinh dịch, phân và có thể phát tán theo gió (đi xa tới 3km) thông qua quá trình tiếp xúc, vận chuyển lợn bệnh. Triệu chứng của lợn khi mắc căn bệnh này là bỏ ăn, tai chuyển sang màu xanh.

Những con bị nặng có thể chết sau 5-7 ngày với các chứng nhiễm trùng cơ hội như người bị nhiễm virus HIV. Bệnh liên cầu khuẩn ở lợn do vi trùng nhưng những con lợn đã bị bệnh tai xanh có thể rất dễ nhiễm và phát bệnh do liên cầu khuẩn nếu như vi khuẩn này có sẵn trong cơ thể lợn hoặc trong môi trường xung quanh. Tuy nhiên, điều cần lưu ý là không phải tất cả lợn bệnh đều có nhiễm liên cầu khuẩn.

So với bệnh lợn tai xanh, bệnh liên cầu khuẩn ở lợn nguy hiểm hơn do vi khuẩn có khả năng khả năng lây sang người.

Theo những thông tin từ Bộ Y tế, từ đầu năm 2007 đến nay đã có 22 bệnh nhân phải vào điều trị tại Viện Các bệnh nhiệt đới và truyền nhiễm quốc gia vì căn bệnh liên cầu lợn, trong đó 2 người đã tử vong.

Bệnh có khả năng lây trực tiếp sang người qua các vết xước trên da, trên niêm mạc. Khi lây sang người, bệnh nhân thường có biểu hiện bị sốt, xuất huyết, bại huyết hoặc viêm màng não có mủ. Người bệnh sốt cao, thậm chí mê man...

Hầu hết những người bị nhiễm liên cầu khuẩn từ lợn đều ít nhiều có tiếp xúc với gia súc bị bệnh. Nhóm đối tượng này có khả năng phơi nhiễm cao nhất.

Có trường hợp bệnh nhân là học sinh nghỉ hè, giúp gia đình bán thịt lợn 1-2 ngày cũng bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn.

Vì vậy, những người trực tiếp giết mổ, công nhân tại các lò mổ, nhân viên thú y và người chăn nuôi nên cẩn thận khi tiếp xúc với gia súc bệnh. Nếu giết mổ lợn phải có găng tay bảo vệ vì khuẩn liên cầu có khả năng lây rất nhanh.

Hiện nay, việc nhận biết lợn bị nhiễm liên cầu khuẩn rất khó được xác định bằng mắt thường, phải qua phòng thí nghiệm với các chẩn đoán vi trùng học.

Tuy nhiên, người dân có thể dựa vào các triệu chứng da đỏ, thịt đỏ hơn mức bình thường và nội tạng cũng đỏ để tránh ăn phải lợn bệnh dù đó bất kỳ là bệnh gì. Người tiêu dùng cũng nên mua lợn tại các cửa hàng có uy tín, lợn có giấy kiểm dịch và nấu thật chín trước khi ăn.

Với những ai có thói quen ăn tiết canh (không chỉ của lợn mà của dê và các gia súc khác) nên từ bỏ sở thích này vì bệnh liên cầu khuẩn có thể lây sang những con gia súc, gia cầm khác như bò, cừu, dê, chó, thậm chí cả hươu, nai...

Liên cầu khuẩn lợn lây truyền bệnh sang người qua 2 con đường: Con đường thứ nhất là tiếp xúc trực tiếp với lợn/sản phẩm từ lợn mang vi khuẩn: Nuôi, chăm sóc lợn ốm. Giết mổ, vận chuyển, chế biến tiêu hủy lợn ốm chết.

Con đường thứ hai là khi chúng ta ăn những sản phẩm từ lợn có chứa vi khuẩn chưa được nấu chín: Tiết canh, các món tái, nem chạo chế biến từ lợn ốm/ lợn mang vi khuẩn

Liên cầu lợn gây 2 bệnh cảnh lâm sàng chính:

Nhiễm trùng huyết: Bệnh nhân sau khi bị nhiễm liên cầu lợn sau vài ngày, có thể chỉ sau 10-12 giờ sẽ xuất hiện sốt cao. Sau đó, diễn biến nhanh chóng sang sốc nhiễm trùng nhiễm độc, suy đa phủ tạng, có các ban hoại tử ở trên da, tắc mạch hoại tử đầu chi.

Khi bệnh nhân có nhiễm trùng nhiễm độc khuẩn, có thể tử vong đến 30-40%. Bệnh nhân có suy đa tạng phải điều trị hỗ trợ các tạng suy bằng nhiều kỹ thuật cao như thở máy, lọc máu vv... nên chi phí điều trị có thể từ vài chục đến hàng trăm triệu. Những bệnh nhân được điều trị khỏi cũng có thể có các di chứng như tắc mạch, hoại tử làm phải cắt cụt chân tay.

Thư hai là thể viêm màng não mủ: BN sau khi bị nhiễm vi khuẩn, sau vài ngày, xuất hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn có thể có biểu hiện lú lẫn co giật. Bệnh diễn biến nặng hơn có thể trở thành hôn mê sâu, nếu không được xử trí kịp thời có thể tử vong.

Thể bệnh này nếu được xử trí kịp thời thì tỷ lệ tử vong không cao nhưng liệu trình kháng sinh phải dùng khá dài. Khi khỏi cũng có nhiều di chứng như điếc tai, mờ mắt, vv... Một số thể bệnh khác hiếm gặp hơn như viêm xương, khớp, viêm nhãn cầu, vv..

Để phòng tránh bệnh liên cầu khuẩn lợn, các chuyên gia khuyến cáo người chăn nuôi nên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, thoáng khí sẽ làm giảm nguy cơ lây nhiễm từ môi trường, tăng sức đề kháng cho lợn.

Khi có dịch liên cầu khuẩn xảy ra thì phải xử lý đúng như xử lý một ổ dịch truyền nhiễm: Cách ly lợn ốm để điều trị, lợn ốm chết phải chôn, đổ thuốc sát trùng hoặc tiêu huỷ, chuồng trại và môi trường chăn nuôi phải phun thuôc sát trùng, để trống chuồng 2 tuần mới nuôi lợn trở lại.

Còn đối với người tiêu dùng, nên tránh mua thịt lợn có màu đỏ khác thường, xuất huyết hoặc phù nề vì đó chắc chắn là lợn bệnh. Cần nấu chín thịt lợn là điều rất quan trọng, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo thịt lợn phải được nấu chín và đun ở nhiệt độ 700oC trở lên hoặc đến khi nước thịt trong không còn màu hồng.

Nên chọn mua thịt đã qua kiểm định của cơ quan thú y, không ăn các món ăn tái, đặc biệt là tiết canh. Những người có vết thương hở phải đeo găng tay khi tiếp xúc với thịt lợn sống hoặc tái.

Ngoài ra, phải rửa sạch tay và các dụng cụ chế biến sau khi tiếp xúc với thịt lợn, dùng riêng các dụng cụ chế biến thịt sống và thịt chín, giữ các dụng cụ chế biến ở nơi sạch sẽ và rửa.