Cách chọn mua tổ yến chất lượng?

Nguyên tắc chung để lựa chọn các tổ yến thô (yến chưa làm sạch – còn lông): Tổ yến già - Sợi yến nổi rõ, sạch, ít tạp chất và lông bám trên tổ yến:

Bạch yến: Có màu sắc trắng vàng đến vàng sậm.

Hồng yến: Từ cam nhạt đến cam đậm, màu sắc tự nhiên.

Yến huyết: Từ màu đỏ nhạt đến đỏ đậm. Khi ngâm vào nước, nước ngâm yến không đổi màu. Không bị mất màu khi chưng nấu.

Bạch yến

Bạch yến đảo: có hình dạng nhỏ, cum tròn, phần chân tổ yến rất cứng – chắc chắn và không bằng phẳng. Do thời tiết thiên nhiên khắc nghiệt nên những tổ yến đảo thường có bề mặt sần sùi, tổ càng sần sùi – có màu sắc càng vàng đậm thì tổ càng già. Khi cầm tổ yến đảo thường có mùi tanh nồng nhẹ của biển. Tuy nhiên, nếu tổ yến đảo được để trần trong môi trường bên ngoài (tức là không được bảo quản trong hộp kín) thì mùi tanh này sẽ mất đi, hầu như không ngửi thấy mùi tanh nồng này nữa. So với tổ yến nhà cùng độ tuổi, sợi yến đảo thường dai hơn, sợi yến nhà thường giòn hơn.

Bạch yến nhà: Là những tổ yến được hình thành trên các “hang nhân tạo”, chim yến vẫn phải tự đi kiếm ăn trong môi trường bên ngoài tự nhiên và thường có phần tiếp giáp khá to và bằng phẳng.

So với các tổ yến đảo, loại bạch yến nhà có bề mặt phẳng hơn.

Khi ngâm mềm tổ yến, các sợi yến ngậm nước sẽ nở và rời ra chứ không hề bị tan đi.

Hồng yến

+ Màu cam tự nhiên

Yến huyết

Màu yến rất tự nhiên, vân yến nổi rõ.

Do thời tiết thiên nhiên khắc nghiệt nên những tổ yến đảo thường có bề mặt sần sùi, tổ càng sần sùi – có màu sắc càng vàng đậm thì tổ càng già.

Khi ngâm yến để làm sạch: nước ngâm không đổi màu, và yến vẫn giữ đúng màu sắc sau chế biến chưng nấu.

Phân biệt yến sào thật- giả

+ Đây là cách thử có độ chính xác cao nhất. Lấy 1 ít tổ yến ngâm nước. Nếu là tổ yến giả gặp nước sẽ nở ngay sau 2-3 phút và sau đó sẽ nhão ra vì do cấu trúc là tinh bột. Nếu là yến thật khi ngâm, đun sôi sẽ không tan và nhão mà chỉ thành những sợi yến nguyên vẹn. Nếu tổ yến không nhão ra, có thể tổ yến đó làm giả tinh vi, ta tiếp tục đem đun sôi khoảng 5 phút. Nếu là yến giả hoặc hàng kém chất lượng (có pha, không nguyên chất) sẽ tan ra hết hoặc tan ra một lượng lớn tùy theo lượng pha không nguyên chất. Đối với yến thật sẽ nở ra và không tan. Nếu là tổ yến giả gặp nước sẽ nở ngay sau 2-3 phút và sau đó sẽ nhão ra vì do cấu trúc là tinh bột.

+ Nhỏ thuốc Luigon (loại thuốc đặc trưng để xác định tinh bột) vào nồi yến đang đun sẽ cho phản ứng tạo màu xanh (không còn màu khi đun sôi để nguội). Riêng tổ yến thật (không pha trộn) sẽ không có phản ứng tạo màu vì không có tinh bột. Yến giả khi đun có mùi carbonat natri rất hắc. Khi sôi có nhiều bọt, để qua đêm có màu vàng, hôi như bị thiu. Yến thật khi đun sôi ít bọt, có mùi đặc trưng của yến.

+ Cho tổ yến vào dung dịch iốt, nếu là yến giả sẽ chuyển sang màu xanh, do tinh bột tác dụng với iôt biến thành màu xanh. Đối với yến huyết (yến sào có màu đỏ, hoặc hồng) khi nhúng một ít vào nước trà (hoặc chè xanh) nếu gặp yến giả nhuộm ôxit sắt thì chúng sẽ phản ứng hoá học và đen sẫm lại. Hoặc khi ngâm trong nước, tổ yến giả nhuộm phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước, còn yến huyết thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100°C nó vẫn còn nguyên màu sắc.

Yến thật có mùi mốc đặc trưng khi để nguyên tổ, khi đun sôi có mùi tanh đặc trưng còn gọi là mùi Yến sào. Khi đun sợi nở, không tan và không nhão. Tùy theo độ tuổi của yến sẽ cho sợi dai theo độ tuổi của tổ. Trên thị trường hiện nay thì tổ yến già thường có giá thành phẩm cao hơn vì sợi to và dai hơn khi ăn. Còn đối với yến giả thì lại có mùi tanh của cá, mực . . . thậm chí có tổ có mùi chất tẩy trắng. Khi đun sôi sợi nhão và tan ra vì có cấu trúc là tinh bột.

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại yến sào nhập khẩu từ Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Indonesia… Trong đó, Yến sào nhập từ Malaysia, Indonesia với mẫu mã và hình dạng rất giống yến sào của Việt Nam. Tuy nhiên, chất lượng và dinh dưỡng thì không bằng và giá nhập chỉ bằng 1/4 yến sào Việt Nam. Do đó không có gì ngạc nhiên khi một số đơn vị nhập khẩu yến với giá thấp từ các nước trên rồi gắn mác yến sào Việt Nam để bán cho người tiêu dùng với giá cao nhằm hưởng lợi bất chính.

Một số người bán yến sào đã trộn lẫn yến thật (khoảng 40%) với những phụ gia như rau câu chân vịt, lòng trắng trứng gà, thêm chất tanh của cá và hải sản... Có nơi thêm nước đường để "ăn gian" cân nặng, hoặc dung yến sào hang chất lượng kém có nhiều tạp chất, đã bị biến màu đem đi tẩy trắng rồi bán với giá cao như yến sào loại tốt. Trên thị trường cũng tràn lan loại yến sào nhập có giá chỉ khoảng 2-3 triệu đồng/100gram. Một số cửa hang dung chiêu lấy yến sào nhập giả danh là hang Việt Nam để nâng giá bán kiếm lời, người tiêu dung rất dễ bị mắc lừa.

Có rất nhiều thông tin về cách phân biệt yến sào thật giả bằng dung dịch i-ốt hay ngâm nước nhưng các cửa hang bán yến thường không chịu cho khách hang thử hình thức này. Cách duy nhất là bạn phải tìm hiểu thông tin về yến sào và nhận định chất lượng bằng cách nhìn, ngửi. Tổ yến thật có mùi tanh, mùi ẩm mốc. Nhìn tổ yến màu trắng ngà chứ không trong. Tổ yến làm giả rất khó đạt được mùi vị đặc trưng này, chúng thường có mùi lạ, hăng hắc hoặc mùi khác với yến thật. Khi mua yến về, ngâm một ít yến vào nước. Nếu tổ yến giả khi gặp nước sẽ nhão ra. Tổ yến thật khi ngâm hoặc nấu đều không tan nhão, mà từng sợi yến vẫn nguyên vẹn. Một cách nữa là lấy tổ yến cho vào dung dịch i-ốt, nếu là giả sẽ chuyển sang màu xanh, do tinh bột tác dụng với dung dịch i-ốt biến thành màu xanh. Đối với yến huyết, yến sào có màu đỏ, hồng khi nhúng một ít vào nước trà (chè xanh) nếu gặp yến giả nhuộm oxít sắt thì chúng sẽ phản ứng hóa học và đen sẫm lại, hoặc khi ngâm trong nước, tổ yến giả nhuộm phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước, còn tổ yến thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100 độ C vẫn còn nguyên màu sắc.