Sát nhập Mobifone và VinaPhone - người tiêu dùng có lợi gì?
Tại buổi tọa đàm “Triển vọng viễn thông Việt Nam 2012” do Câu lạc bộ Nhà báo CNTT-TT Việt Nam (ICT Press Club) tổ chức mới đây, theo TS Mai Liêm Trực, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, VNPT đang đứng trước bài toán khó của việc hợp nhất hoặc cổ phần hóa Vinaphone và MobiFone để tuân thủ Nghị định 25 của Chính phủ.
Còn theo ông Lê Hồng Hà, Phó Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, việc sáp nhập sẽ mang lại rủi ro cho người tiêu dùng. Vì nếu trong 3 “ông lớn” biến mất 1 “ông”, chỉ còn lại 2 thì về lý thuyết, tính cạnh tranh của thị trường sẽ giảm đi.
Sẽ có rủi ro là 2 “ông” bắt tay nhau quyết định thị trường. “Nếu sáp nhập hai mạng thì cung cách làm ăn khác nhau, không thể không có xung đột nên sẽ khiến cả hai cùng yếu đi.
Mô hình tối ưu mà VNPT nên lựa chọn là sau khi cổ phần hóa MobiFone, VNPT sẽ có tiền để đầu tư, tái cơ cấu lại Vinaphone theo hướng kinh doanh đầy đủ các dịch vụ viễn thông và có sự bổ trợ lẫn nhau gồm cố định, di động và Internet.
Chưa kể MobiFone đang phát triển mạnh như vậy còn Vinaphone thì kém hơn, nếu sáp nhập lại thì có sợ Vinaphone “kéo” MobiFone xuống không”- một chuyên gia đặt vấn đề.
Ngay tại nhiều cuộc họp nội bộ về chuyên ngành viễn thông của Bộ Thông tin và Truyền thông, nhiều ý kiến cũng không ủng hộ chủ trương sáp nhập hai mạng di động của VNPT.
Theo ông Phạm Hồng Hải, Cục trưởng Cục Viễn thông, trong trường hợp VNPT cho sáp nhập thì trên thị trường chỉ còn hai mạng di động lớn của Viettel và VNPT.
Như vậy sẽ không thể giữ được thị trường theo thế chân vạc với các mạng ngang tài ngang sức, thị phần tương đương nhau, và sẽ không duy trì được một thị trường viễn thông cạnh tranh lành mạnh.
Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2012 của VNPT mới đây, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son cho rằng, tập đoàn chưa phát huy hết lợi thế khi mà đang sở hữu cùng một lúc hai công ty hoạt động trong lĩnh vực thông tin di động.
Nhưng về hiệu quả kinh doanh, lợi nhuận trước thuế/doanh thu của tập đoàn chỉ đạt 8%, chỉ bằng một nửa so với doanh nghiệp khác cùng ngành. Lợi nhuận sau thuế/vốn chỉ ở mức 10%, thấp hơn so với lãi suất ngân hàng.
Năng suất lao động cũng còn thấp, chỉ đạt 1,3 tỷ/người/năm, chỉ bằng 1/3 doanh nghiệp khác cùng ngành.
Trao đổi với PV Tiền Phong, TS Vũ Đình Ánh cho rằng nếu hai mạng sáp nhập lại, cộng với thị phần của Viettel thì chiếm tới 95%. Như vậy, các mạng nhỏ khác sẽ phải “chết”.
Cái chính của thị trường cạnh tranh trong lĩnh vực viễn thông Việt Nam hiện nay là phải “to ngang nhau” mới có thể cạnh tranh được.
Thị trường viễn thông không thể cạnh tranh giống thị trường bán lẻ, ai cũng có thể nhảy vào được do việc tiếp cận thị trường không đơn giản, đòi hỏi có tiền và năng lực kỹ thuật, chưa kể đến vấn đề an ninh quốc phòng.
“Trước đây chưa có Viettel thì cạnh tranh giữa Vinaphone và MobiFone cũng chỉ là cạnh tranh giả vờ do cùng một mẹ là VNPT. Ngay cả hiện nay dù là ba mạng nhưng vẫn là cuộc đấu tay đôi với Viettel do hạch toán của MobiFone vẫn nằm trong doanh thu tập đoàn. Vì thế cách tốt nhất là cổ phần hoá”- Ông Ánh nói.
Cũng theo ông Ánh, nếu Thủ tướng bác việc sáp nhập thì VNPT sẽ phải thoái vốn khỏi MobiFone và đây sẽ là cú đòn đau với tập đoàn này do MobiFone hiện đóng góp tới một nửa doanh thu của VNPT.
Việc chần chừ cổ phần hóa MobiFone thời gian qua cũng xuất phát từ nguyên nhân trên.